Đánh đổi an toàn khi lắp camera giám sát giá rẻ nhất

Huy Toàn (Nam Định) được kỹ thuật viên tư vấn lắp ba camera để giám sát xung quanh nhà. Tuy nhiên, sau khi thấy giá cả hợp lý, anh quyết định đặt sáu chiếc để lắp đặt khắp nơi.

Khi chuyển đến ngôi nhà mới, điều đầu tiên Huy Toàn làm là lắp đặt hệ thống giám sát. Anh được đại lý gần nhà khuyên mua ba camera, với giá 1,5 triệu cho camera ngoài trời và 1 triệu cho camera trong nhà. Nhưng sau khi tìm hiểu trên mạng, anh thấy có những sản phẩm tương tự chỉ vài trăm nghìn, nên đã thay đổi quyết định.

“Với số tiền này, tôi có thể mua nhiều hơn, thậm chí là những sản phẩm tốt hơn với nhiều tính năng”, anh chia sẻ, và cuối cùng lắp cả ngoài sân lẫn trong nhà. Dù được khuyên không nên lắp camera trong phòng ngủ, anh vẫn quyết định làm vậy để theo dõi con nhỏ và không muốn có bất kỳ “góc chết” nào trong ngôi nhà.

“Mình tự lắp đặt, tự đặt mật khẩu, không lo ai xem trộm”, anh nói.

Tương tự Huy Toàn, nhiều người chọn camera giá rẻ, không rõ nguồn gốc, thay vì sản phẩm từ thương hiệu uy tín. Trên các sàn thương mại điện tử, nhiều loại camera được quảng cáo giá chỉ từ 200-300 nghìn đồng nhưng có đầy đủ tính năng như xoay 360 độ, phát hiện chuyển động, và khả năng quan sát ban đêm, thu hút hàng chục nghìn lượt mua.

“Camera giám sát chỉ cần cung cấp hình ảnh là đủ. Những camera này có thông số thậm chí còn ‘xịn’ hơn các sản phẩm giá cao”, Quốc Dũng (TP HCM) cho biết. “Mặc dù có cảnh báo về an toàn, nhưng một khi đã lắp rồi, tôi không muốn tháo ra trừ khi nó hỏng”.

Ông Nguyễn Trung Kiên, CEO của Pavana – công ty sản xuất camera tại Vĩnh Phúc, cho biết khi tham gia các hội chợ quốc tế, ông đã thấy nhiều đơn vị Trung Quốc bán camera với giá hơn 6 USD (khoảng 150 nghìn đồng), cho phép gắn logo theo yêu cầu.

Theo một báo cáo toàn cầu, thị trường camera giám sát chủ yếu phục vụ cho doanh nghiệp và chính phủ với tỷ lệ hơn 70%, trong khi tại Việt Nam, một khảo sát của Pavana cho thấy khoảng một nửa thị phần camera phục vụ cho gia đình, đa phần là thiết bị giá rẻ từ 200.000 đến dưới 1.000.000 đồng.

Thực tế tại Việt Nam, camera giám sát qua Internet đã gây ra nhiều vấn đề an toàn thông tin, như hình ảnh riêng tư bị chia sẻ công khai từ 800.000 camera, và thiết bị bị nhiễm mã độc, trở thành một phần của mạng botnet.

Nhiều người dùng không đổi mật khẩu mặc định, dẫn đến việc bị xâm nhập trái phép. Ông Vũ Ngọc Sơn, chuyên gia an ninh mạng, cho biết hacker thường không tấn công trực tiếp mà thông qua máy chủ quản lý camera, khai thác lỗ hổng để chiếm quyền truy cập.

Tại một hội thảo về camera, ông Nguyễn Việt Bằng, Phó tổng giám đốc VNPT Technology, nhấn mạnh rằng camera có vẻ đơn giản nhưng lại là thiết bị phức tạp, với khả năng thu thập thông tin.

Ông Kiên cảnh báo rằng ngay cả khi lắp đặt camera ở nơi công cộng, cũng có thể tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thông tin. Để giảm thiểu rủi ro, người dùng nên chọn camera có xuất xứ rõ ràng, đổi mật khẩu ngay khi nhận bàn giao, sử dụng xác thực nhiều lớp và thường xuyên cập nhật phần mềm.

Tháng 8 vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã công bố dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn thông tin cho IP camera, nhấn mạnh các yêu cầu về mật khẩu, lỗ hổng bảo mật, và việc mã hóa dữ liệu.